آموزش, اخبار, درسی, سایر هنرهای مهم, کاردستی, مادر و کودک

روشهای کلاس شاد و فعال (13 استراتژی واقعا موثر)

کلاس شاد

روشهای کلاس شاد و فعال (13 استراتژی واقعا موثر)
https://honarfardi.com/wp-content/uploads/2021/08/word-image-73.jpeg

چنانچه تمایل دارید دانشجویان تان بیشتر با یکدیگر حس تعامل و مشارکت کلاسی داشته باشند، به کارگیری برخی روش های یادگیری، در این امر بسیار موثر و سازنده خواهد بود.
در واقع تعیین این نوع فعالیت های آموزشی دانشجویان را به خوبی قادرمی سازد تا نه تنها در محیط کلاس ، بلکه حتی بیرون از کلاس نیز فعالیت داشته باشند و درعین حال تجربه ثابت کرده که به این ترتیب میزان توجه و تمرکز ذهنی و در نتیجه کسب نمرات بهتری درخصوص درس ها خواهند داشت. به علاوه یادگیری فعال منوط است به مواردی چون مشارکت در بحث ها، فعالیت ها و آزمون هایی از دروس گذشته به منظور آمادگی بیشتر ذهنی دانشجویان که در واقع حس کنجکاوی دانشجویان نیز در جهت یادگیری بیشتر را به نوعی افزایش می دهد.
در این مقاله قصد داریم برخی استراتژی های یادگیری فعال و نیز فعالیت هایی که در این خصوص می توان در کلاس انجام داد را عنوان کنیم:
1- روش Think-pair-share” “فکر کن، جفت شو، سهیم شو”
به منظور فراهم سازی زمینه یادگیری مشارکتی، باید توانایی انجام وقفه مختصری در حین ارائه کنفرانس درسی داشته باشید و نیز گروه های دو نفره به منظور مشارکت در بحث هایی با موضوع درسی ارائه شده، تعیین کنید سپس دانشجویان شما قادر خواهند بود تا سوالات بیشتری مطرح کنند و یا نتایج مشاهدات و بررسی های خود را با دیگر دانش آموزان کلاس در میان بگذارند.
موسسه نوآوری آموزش و یادگیری دانشگاه “کوئیزلند” فعالیت یادگیری را به سه مرحله مجزا تقسیم بندی می کند:
نخست این که سوالی مطرح کنید که احساس می کنید به خوبی دانشجویان را به چالش خواهد کشید. سپس انها حداقل دقایقی راجع به سوال مطرح شده فکر می کنند . دانشجویان خود را به گروه های کوچک دو یا سه نفره تقسیم کنید تا در مورد موضوع مطرح شده بتوانند بحث و تبادل نظر کنند که البته بهتر است برای این کار حدودا 5 دقیقه زمان در نظر بگیرید. در آخر از افراد داوطلب بخواهید که نتایج حاصل از بحث و تبادل نظر گروهی خود را با بقیه افراد کلاس ،به عنوان گروهی بزرگت ر مطرح کنند.

به کارگیری روش Think-pair-share” ” برای یادگیری فعال بهتر است در مورد چندین موضوع درسی اولیه انجام شود تا این که دانشجویان توجه عمیق تری در حین درس داشته باشند. در واقع با این روش به نوعی به دانشجویان خود انگیزه یادگیری بیشتری می دهید و درعین حال متوجه می شوند گاهی فرآیند یادگیری به تنهایی صورت نمی گیرد و باید در این خصوص مشارکت داشت. در کلاس درس از دانشجویان خود بخواهید که نکات مهم درسی را یادداشت برداری کنند و بعد از بحث و تبادل نظر با یکدیگر در قالب گروه های کوچک، نتایج حاصله را با بقیه افراد کلاس نیز در میان بگذارند.
یادگیری معکوس چیست؟ روش انجام آن و 5 نکته کاربردی
2-یاد داشت های یک دقیقه ای
در پایان درس، دانشجویان می توانند به سوالات مطرح در مورد درس در مدت زمان یک دقیقه به صورت فردی و یا گروه های کوچک چند نفره پاسخ دهند. پاسخ های ارائه شده در این روش یادگیری فعال ،میزان یادگیری و درک مطلب درسی دانشجویان را تعیین می کند. “جیمز لانگ” استاد و نویسنده کتاب “حواس پرتی: چرا دانشجویانم تمرکز ندارند و چه کاری در این خصوص می توانم انجام دهم؟” و یکی از طرفداران یادگیری فعال به ویژه روش یادداشت های یک دقیقه ای است.
لانگز بر این باور است که یادگیری فعال موجب می شود تا دانشجویان نظرات و عقاید خود را نیز به موضوع درس به نوعی ارتباط دهند که در واقع این هدف اصلی در یادگیری درس است که به دانشجویان این امکان را می دهد تا قبل از پایان کلاس واکنش خود را نسبت به موضوع درس ارائه شده مطرح نمایند (خواه کلاس حضوری و یا آنلاین باشد) دو سوال زیر را در پایان کلاس مطرح نمایید:

چه موضوع مهمی را امروز در کلاس یاد گرفتید؟
چه سوالاتی همچنان در ذهن شما در این خصوص وجود دارد؟

سوال اول باعث می شود تا بار دیگر دانشجویان نسبت به موضوع درس بهتر فکر کنند و آن را در قالب کلمات خود بیان کنند. در واقع این سوال نوعی انگیزه برای فکر کردن بر روی موضوع درس می شود و سوال دوم به دانشجویان انگیزه می دهد تا مواردی را که چندان برایشان قابل درک نبوده عنوان کنند. در واقع پاسخ به این سوال موارد ابهام و نقاط ضعف دانشجویان در یادگیری موضوع را رفع می کند.

یادگیری فعال در کلاس، میزان واکنش های دانشجویان و در عین مهارت حفظ و نگهداری اطلاعات ذهنی آن ها را افزایش می دهد.
روش یادداشت های یک دقیقه ای می تواند به سهولت در هر مقطع درسی انجام شود.
ک سوال بحث برانگیز مطرح کنید .سپس پنج یا ده دقیقه آخر کلاس را به این موضوع اختصاص دهید که دانشجویان آن سوال را پاسخ دهند. در مورد پاسخ هایی که بدون ذکر نام از سوی آن ها ارائه شده بیشتر دقت کنید و چنانچه ابهاماتی در پاسخ ها مشاهده می شود، در جلسه آینده حتما این نوع ابهامات برطرف شوند.
3-آزمون های سریع
یادگیری فعال می تواند در آغاز و یا در بخش دیگری از زمان ارائه درس صورت گیرد و باید این روش به عنوان یک ارزیابی برای درک مطلب درسی به طور سازنده و موثر در نظر گرفته شود و نه این که صرفا با هدف کسب نمره بهتر.
این آزمون ها، صرفا به منظور ارزیابی زمینه ای را فراهم می کنند تا استاد به میزان یادگیری مطلب درسی دانشجویان قبل از ارائه مطلب درسی بعدی بهتر پی ببرد. دانشجویان می توانند این آزمون ها را در ابتدای کلاس به صورت چالش فرضیه های موجود انجام دهند. در عین حال می توانید همان سوال را مجددا در پایان کلاس بپرسید و پاسخ ها را مقایسه کنید تا میزان درک مطلب بهتر ارزیابی شود. در واقع به این صورت عملکرد دانشجویان را به روشی متاآنالیز ارزیابی می کنید.
یادگیری مشاهده ای چیست؟
“فرنک اسپرس” دانشیار رشته بیناسنجی از دانشگاه علوم پزشکی “وسترن” از همین روش های ارزیابی غیر رسمی در ارائه دروس خود به دانشجویان استفاده می کند.
وی می گوید:”این نوع ارزیابی دقیقا مشخص می کند که کدام بخش از موضوع درسی عنوان شده به شفاف سازی و توضیحات بیشتر مطلب نیاز دارد. من در واقع به کمک به کارگیری این روش ها به خوبی می توانم نوع نیاز درسی دانشجویانم را در بخش هایی که بیشتر دچار ابهام شده اند، درک کنم.”
با به کارگیری استراتژی یادگیری آزمون های قبل و بعد از کلاس، در هر نوع رشته و مقطعی می توانید با مقایسه نتایج این دو آزمون ، به یک بازخورد سریع از میزان اثربخشی این روش تدریس خود داشته باشید. در این حال درمی یابید آیا دانشجویان به خوبی مطلب درسی را متوجه شدند و یا نیاز به توضیحات بیشتری در این خصوص است؟

آزمون های سریع ،به نوعی استراتژی مهمی در یادگیری فعال به شمار می روند که در عین حال موجب می شوند تا در آن واحد به نگرش های مختلف دانشجویان خود در خصوص موضوع درس ارائه شده پی ببرید.
سری مجموعه آزمون های استاندارد Top Hat روش طراحی سوال های هر مقطع را تسهیل می کنند. آزمون اول را در پنج دقیقه ابتدای کلاس در نظر بگیرید و آزمون دوم را نیز می توانید در پایان کلاس به عنوان نوعی برگه خروج از کلاس برای دانشجویانتان در نظر بگیرید.
در پاسخ نامه هایی که احساس می کنید دانشجو دچار برداشت نادرستی از موضوع شده، حتما در جلسه بعدی بر روی رفع این این اشتباه بهتر کار کنید. سوالات آزمون های Top Hat همراه با پاسخنامه صحیح طراحی شده اند. پاسخ صحیح با رنگ سبز مشخص شده و درصد دانشجویانی که پاسخ صحیح داده اند نیز ،کاملا مشخص شده است.
4-مبهم ترین نقطه
مبهم ترین نقطه در واقع نوعی استراتژی یادگیری است که طی آن به بخش هایی از مطلب درسی که بیشتر برای دانشجو مبهم و پیچیده است ، می پردازد. در واقع به کمک این روش دانشجویان نشان می دهند که بیشترین ابهام در کدام بخش از موضوع درسی قرار گرفته تا این که تلاش بیشتری بر رفع ابهام این بخش ها در جلسات آموزشی آتی برایشان صورت گیرد. سعی کنید پاسخنامه ها بدون توجه به نام دانشجو بررسی شوند و دانشجویان از این جهت آسوده خاطر باشند.
همچنین از آنجا که هدف ، ایجاد حس انگیزه بیشتر دانشجویان در مشارکت های کلاسی است، بهتر است هر چه زودتر و تا جلسه بعدی این نوع ارزیابی انجام شده باشد.
برای تقویت مغز خود این 100 کار را انجام دهید
زمانی که به حس کنجکاوی و دقت نظر دانشجویان به سرعت پاسخ مناسب می دهید، در واقع باعث می شود آن ها به خوبی عقاید و نظراتشان را با یکدیگر تبادل کنند و به نوعی انگیزه داشته باشند در مواردی نیز که موضوع را به درستی درک نکرده اند ،آن را به راحتی بتوانند مطرح کنند.

زمانی که استراتژی “مبهم ترین نقطه” را در اواسط کلاس یا در پایان ان به کار می برید ، در واقع به خوبی به دانشجویان خود کمک می کنید تا مطالبی از موضوع درسی را که ابهام بیشتری برایشان وجود ،عنوان کنند.
در کلاس های آنلاین نیز می توانید با اشتراک گذاری و پخش زنده ویدئو کنفرانس خود و سپس پاسخ موارد مطرح شده را به صورت چت با دانشجویان بیان کنید. همچنین دانشجویان نیز می توانند سوالات خود را در قالب ویدئو ارسال کنند.
5-مباحثات
این استراتژی یادگیری بسیار مناسبی است که دانشجویان در کلاس ، با انجام مباحثات و با ارائه دیدگاه های مختلف خود، در عین حال مشارکتی موثر داشته باشند. در واقع زمانی که دانشجویان با یکدیگر بحث و تبادل نظر دارند ، استاد به خوبی می تواند میزان درک مطلب درسی و نیز سطح یادگیری شان را تشخیص دهد و در عین حال به کمک این استراتژی دانشجویان از نظرات یکدیگر مطالب زیادی می آموزند.
باید گفت انجام این نوع مباحثات به صورت گروه های کوچک در مقایسه با کلاسی با تعداد دانشجویان زیاد، به مراتب موثرتر است. به این گونه مشارکت دانشجویان در کلاس در واقع به صورت یک روش کاملا مناسب و جذاب بوده و در عین حال آن ها با عقاید و نظرات بیشتری در خصوص موضوع درس آشنا می شوند و به مراتب سطح یادگیری شان بالاتر خواهد بود.
یادگیری فعال چیست؟ روش استفاده در کلاس های آنلاین
آن گونه که “تونی کری” دانشیار رشته فیزیک نجومی دانشگاه “الون” در کارولینای شمالی اظهار می دارد، در استراتژی های یادگیری ، در کلاس درس دانشجویانم ، نقش برخی شخصیت های تاریخی را بازی می کنند.
به عنوان مثال در یکی از کلاسهایش با موضوع “پلوتو” دانشجویان در قالب شخصیت هایی منجم با یکدیگر درباره پولوتو که آیا باید یک سیاره در نظر گرفته شود یا نه، با یکدیگر تبادل نظر می کردند. در واقع هر دانشجویی یک برگه در دست دارد که دیالوگ مربوط به نقشی که دارد، در آن درج شده و در عین حال شرایط برنده شدن در نمایش را نیز دارند. چنانچه آرای دانشجویان بیشتر به سمت هر یک از نقش ها باشد، آن نقش برنده نمایش خواهد بود.

به اعتقاد “کریدر” این نوع یادگیری فعال کمک می کنند تا دانشجویان به خوبی موضوعات علم نجوم را بهتر درک کنند و در عین حال بدانند بسیاری منجمان در علم نجوم همواره با یکدیگر همکاری و تبادل نظر داشته اند. در واقع به کارگیری این نوع استراتژی های مطلوب و با انگیزه در کلاس موجب می شد که همیشه دانشجویان او بیش از سایر کلاس ها، با آمادگی و مطالعه بیشتری حاضر شوند.
در عین حال زمانی که تمایل دارید بحث و تبادل نظر بین دانشجویان در گروه های دو یا چند نفره برقرار شود، بهتر است چند روز قبل از کلاس ، موضوع مربوطه را مطرح کنید تا دانشجویان با آمادگی بیشتری در کلاس حاضر شوند. درعین حال سعی کنید دانشجویان به طور تصادفی به منظور گروه بندی مباحثات انتخاب شوند. همچنین می توانید شرایطی فراهم کنید که در این گروه ها افراد بتوانند پاسخ سوال مورد نظر فرد مقابل خود را نیز به خوبی بیان کنند.
حتما بخوانید: با این 34 روش حافظه خود را برای درس خواندن تقویت کنید! (کاملا جدید)
6-خلاصه مطلب در یک جمله
این نوع استراتژی یادگیری به دانشجویان کمک می کند تا مهارت فکر کردن را در خود ایجاد کنند و به طور خلاصه موضوع درس را در قالب یک جمله ،جمع بندی و خلاصه کنند و در واقع این روش به آن ها کمک می کند تا با بیان آن در سطح بالاتری با یکدیگر تعامل و مشارکت داشته باشند. این کار می تواند در چند دقیقه آخر کلاس و به منظور تقویت مهارت خلاصه نویسی دانشجویان و نیز تقویت حافظه شان انجام بگیرد.
7-نقش بازی
ایفای نقش در کلاس می تواند به نوعی به دانشجویان حس آرامش و انگیزه بیشتری به منظور مشارکت های یادگیری بدهد. در واقع دانشجو با ایفای نقش، در شرایط آن شخصیت مربوطه قرار می گیرد و باعث می شود با به کارگیری مهارت های فردی و نیز راهکار های مناسب مربوط به آن شرایط ، در حل مسائل بکوشند. استراتژی نقش بازی می تواند در خصوص بسیاری علوم در نظر گرفته شود. مثلا در علم نجوم درباره موضوع “عمر یک سیاره ” دانشجو با پذیرش نقش به نوع وقایع آن دوران زمانی توجه دارد
8-مصاحبه سه مرحله ای
یکی از استراتژی های یادگیری مشارکتی ترتیب دادن مصاحبه های سه مرحله ای است که دانشجویان را به نوعی تشویق می کند تا با طرح سوال از یکدیگر میزان مهارت های شنیداری خود را بالا برده و در عین حال امکان تبادل نظر و یادداشت برداری داشته باشند . دانشجویان می توانند گروه های سه نفره تشکیل دهند و سه نقش مصاحبه کننده، مصاحبه شونده و فردی برای یادداشت برداری صحبت های انجام شده را در این گروه برعهده بگیرند.
برای دانشجویان کلاس، موضوعی را انتخاب کنید سپس به آن ها فرصت دهید تا به مدت 5 دقیقه با یکدیگر درباره مسائل کلیدی و مهم در ارتباط با آن موضوع، صحبت کنند. سپس می توانند نقش های خود را به عنوان فرد مصاحبه کننده و مصاحبه شونده و فرد یادداشت کننده مطالب ،با یکدیگر عوض کنند. این نوع استراتژی باعث می شود تا دانشجویان خودشان به خوبی قادر باشند از یکدیگر سوالات مختلفی در رابطه با موضوع درس بپرسند و در عین حال درک بهتری نسبت به موضوع درس پیدا کرده و علاوه بر این به خوبی فعالیت مشارکتی داشته باشند.
9-یادگیری بر مبنای بازی
در عصری که همواره با پیشرفت سریع تکنولوژی مواجه هستیم ، بهتر است همزمان با یادگیری دانشجویان به نوعی میزان مهارت های دیجیتال نیز بالاتر رود. استفاده از نرم افزارهای یادگیری به دانشجویان کمک می کند تا نسبت به یادگیری متعهدتر شوند و در عین حال این نرم افزارها به نوعی منابع خلاقانه ای در رابطه با موضوع درسی، به دانشجویان ارائه می دهند.
حتما بخوانید: 16 تا از بهترین راه های افزایش تمرکز حواس برای درس خواندن
10-ارائه یک دقیقه ای
این استراتژی تقریبا مشابه استراتژی “خلاصه مطلب در یک جمله” می باشد که اساسا بهتر است در پایان کلاس انجام شود که در این روش از دانشجویان درخواست می شود دقایقی راجع به موضوع درسی داده شده و نیز مطالبی که همچنان در رابطه با درس مربوطه برایشان مبهم است ،کمی فکر کنند و سپس در جلسه بعد راجع به مواردی که برای آن ها دچار ابهام بوده، در کلاس مباحثه کنند.
این استراتژی در واقع به دانشجویان فرصتی ارائه می دهد تا در مورد آموخته های خود و در عین حال مواردی که بیشتر نیاز به توضیح و شفاف سازی مطلب بوده ،توجه داشته باشند.
11-روش تنگ ماهی
یک استراتژی خوب برای مشارکت جمعی دانشجویان، در نظر گرفتن روش تنگ ماهی است که در این روش آن ها به خوبی امکان بحث و تبادل نظر خواهند داشت. در این روش تعدادی از دانشجویان مانند تنگ ماهی در میان بقیه دانشجویان قرار گرفته و دایره ای وار می نشینند. بقیه دانشجویان نیز در اطراف این دایره طوری قرار می گیرند تا به خوبی امکان مشاهده گروه وسط را در هنگام بحث و تبادل نظر داشته باشند.
از قبل به دانشجویانی که در وسط جمع قرار گرفته اند ، بخواهید نظرات و عقاید خود را مورد موضوع مربوطه آماده کنند و از دانشجویانی که در اطراف این دایره قرار گرفته اند نیز بخواهید تا به خوبی به مباحثات انجام شده، گوش کنند. در حالت مقایسه ای باید گفت در واقع دانشجویان در این روش با تعیین یک گروه کوچک به منظور انجام مباحثات ، بیش از انجام مباحثات در کلاسهای شلوغ یادگیری خواهند داشت.
12-یادگیری بر مبنای طرح مساله
یادگیری بر مبنای طرح مساله به نوعی یک روش قدیمی در خصوص یادگیری است که در واقع به دانشجویان مساله ای عنوان می شود که نیاز است با یادگیری بیشتر، تحقیق و نیز به صورت مشارکت گروهی بتوانند آن مساله را حل کنند. این استراتژی کمک می کند که علاوه بر فعالیت فردی دانشجو، برخی فعالیت های گروهی نیز در وی تقویت شود. در واقع در این استراتژی ، همزمان علاوه بر یادگیری مستقل فرد ، به یادگیری گروهی نیز توجه شده است.
13-روش پوستر و قدم زدن در گالری
یکی دیگر از استراتژی های یادگیری و در عین حال مشارکت دانشجویان ، روش پوستر و قدم زدن در گالری است. در این روش به گروهی از دانشجویان موضوعاتی ارائه می شود که نیاز است در مورد آن با یکدیگر در گروه تبادل نظر کنند و نظرات خود را بر روی برگه بنویسند و زمانی که این نظرات بر روی برگه ها نوشته شد، آن را به شکل پوستر بر روی دیوارکلاس نصب می کنند.
سپس یکی از افراد گروه در کنار این پوسترخود ایستاده و آن را برای جمع دانشجویان توضیح می دهد و به نوعی از بقیه دانشجویان می خواهد که کاملا به این پوستر ها نگاه کنند.
چگونه معلم خوبی باشم؟ (ویژگی ها و روش های یک معلم خوب)
در واقع این کار در مورد هر یک از دانشجویان به نوبت انجام می شود و در عین حال به آن ها فرصتی داده می شود که بتوانند پوستر های مربوط به نظرات بقیه دانشجویان را هم ببینند. شما می توانید بازخورد میزان یادگیری دانشجویان را با مشاهده پوستر نظرات دیگر دانشجویان ، به خوبی ارزیابی کنید.
جمع بندی
در پایان باید گفت در مورد هر نوع استراتژی آموزشی که در مورد دانشجویان خود به کار می گیرید، آنچه بیش از هر چیزی حائز اهمیت است، میزان مشارکت دانشجویان در فعالیت های کلاسی است .همچنین سعی کنید در محیط کلاس ، دانشجویان از نرم افزار ها و وایتبرد های هوشمند استفاده کنند. در عین حال که این نوع نرم افزار ها به خوبی در امر یادگیری موثرند، باید گفت استفاده از آن ها به نوعی دانشجویان را به سمت و سوی به کارگیری تکنولوژی هوشمند به خوبی سوق می دهد.

بازگشت به لیست

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *