شیوه سخنرانی و فن بیان (30 توصیه از حرفه ای ها)
https://honarfardi.com/wp-content/uploads/2021/08/word-image-121.jpeg
برخی از سخنرانان، نویسندگان بزرگی هستند و برخی هم در نطق کردن عالی هستند. البته عده ای هم در هر دو خوب عمل می کنند.
مشکل این جا است که اگر جز آن دسته از سخنرانانی باشید که می توانند محتوایی را هم خوب بنویسند و هم خوب ارائه بدهند اما نمی توانند سخنرانی را خوب برگزار کنند، با مشکل روبرو می شوید زیرا از اثربخشی پیام تان کاسته خواهد شد. فن بیان شما نکته مهمی است که باید به آن توجه کنید زیرا این همان چیزی است که درک مطالب را برای مخاطبان آسان می کند.
من بار ها و بار ها دیده ام که سخنرانان روی صحنه می آیند و خیلی خوب شروع می کنند … اما از یک جایی به بعد مخاطب خسته و دل زده می شود.
آیا تا به حال در این وضعیت بوده اید؟ احتمالا دلیل آن این است که سخنرانی تان به درستی طراحی نشده و ساختار یافته نیست. سخنرانی که طراحی خوبی داشته باشد به شما کمک می کند تا مخاطبین تان را از طریق پیام تان هدایت کنید و به همین دلیل فوق العاده حائز اهمیت است.
اگر این طور نباشد، سخنرانی منسجمی نخواهید داشت و حواس مخاطب هم پرت می شود.
نویسنده، دانیل پینک در این باره می گوید:
“برای سخنرانی یک آغاز، یک میانه و یک پایان داشته باشید. نیازی نیست که دست مخاطب را بگیرید و او را در هر مرحله پیش ببرید و نیازی نیست با ترتیب زمانی پیش بروید. اما ایجاد ساختار در ذهنتان، به سخنرانی شما سر و سامان داده و مخاطب را راهنمایی می کند تا بفهمد در مورد چه صحبت می کنید و قرار است بحث پیرامون چه چیزی ادامه پیدا کند.”
4 نکته برای داشتن فن بیان خوب
در این بخش نکاتی وجود دارد که هنگام نوشتن متن سخنرانی تان باید به آن ها توجه کنید.
به صورت نوشتاری یا اصطلاحا کتابی ننویسید. همان طوری که حرف می زنید، بنویسید.
این کار دشوار است، به خصوص اگر شما بیشتر یک نویسنده باتجربه باشید تا یک سخنران باتجربه. این نکته را در اولین سخنرانی هایم یاد گرفتم. سخنرانی های من کتابی بودند، نه محاوره ای.
به عبارت دیگر متن سخنرانی ام طوری نوشته می شد که اگر کسی آن را از روی کاغذ می خواند عالی به نظر می رسید، اما وقتی آن را روی صحنه نطق می کردم، برای مخاطب اصلا جالب نبود.
اما در حال حاضر وقتی متن سخنرانی ام را می نویسم، کلمات را دوباره می خوانم تا ببینم آن ها با صدای بلند چطور به نظر می رسند. این کار باعث می شود سخنرانی ام را ویرایش کنم تا طبیعی تر و محاوره ای تر به نظر برسد و کمتر “مقاله گونه” باشد.
از زبان فانتزی و رسمی استفاده نکنید
متن سخنرانی شما یک مقاله نیست. اصولا ما وقتی با دوستان مان صحبت می کنیم، تمایل داریم از جملات کوتاه تر و واضح تر استفاده و با زبانی ساده با آن ها صحبت کنیم … دقیقا به همین صورت هم باید محتوای سخنرانی مان را بنویسیم.
علاوه بر این لحن و زبان شما هنگام صحبت کردن غیر رسمی است. بنابراین اگر همه قوانین دستوری را رعایت نکردید، نگران نباشید. استفاده از زبان غیر رسمی (تا حدی) به شما کمک می کند تا گفتارتان محاوره ای و دوستانه تر باشد و خودتان طبیعی و مردمی تر به نظر برسید.
سخنرانی را ساده انجام بدهید
من روی این موضوع خیلی تاکید می کنم. دلیل آن عمدتا اینست که بسیاری از سخنرانان تازه کار سعی می کنند با کلمات قلمبه سلمبه گفتارشان را خیلی فانتزی جلوه دهند!
ساده بودن سخنرانی، چه از نظر فکری و چه شیوه بیان جملات، کار را بسیار ساده تر می کند و در نتیجه مخاطب می تواند محتوایش را به راحتی بپذیرد و جذبش شود.
وقتی پیش نویس سخنرانی تان را می نویسید، به آن نگاه کنید و ببینید چه کلمات یا جملاتی را می توان حذف کرد. بهتر است تا متن حد امکان ساده باشد تا بتوانیم وارد مرحله بعد شویم.
روی یک ایده تمرکز کنید
سخنرانی تان را حول یک فکر یا ایده متمرکز کنید. اگر برای سخنرانی بیش از حد نیاز و شتاب زده محتوا در ذهن تان بسپارید، ممکن است مغزتان دچار آشفتگی شود. مهم تر از همه این که مخاطب در هر صورت خیلی از صحبت های شما را به خاطر نخواهد آورد!
اگر در مورد 4 یا 5 ایده صحبت کنید احتمالا آن ها هیچ ایده ای را به یاد نمی آورند. اما اگر فقط بر روی یک ایده تمرکز کنید، می توانید کل سخنرانی تان را بر اساس آن سر و سامان بدهید. در این صورت متمرکز شدن بر روی سخنرانی و به خاطر سپردن ایده تان برای مخاطب بسیار آسان تر خواهد بود.
راهنمای گام به گام طراحی یک سخنرانی
در این بخش یک راهنمای گام به گام برای نوشتن یک متن سخنرانی عالی را در اختیار تان قرار می دهیم که به دو بخش آماده سازی و تحریر تقسیم شده است.
آماده سازی
1-مخاطب
این مرحله شامل تحقیق درباره مخاطبان تان به منظور درک بهتر آن ها و علایق شان می شود. با شناخت بهتر مخاطبان، می توان سخنرانی را بر اساس باورها، علایق و سطح درک آن ها تنظیم کرد.
تحقیق درباره مخاطبان عمدتا شامل سوابق تحصیلی، حرفه، قومیت، جنسیت، گروه سنی و موارد این چنینی است.
یکی از روش هایی که می توانید از طریق آن در مورد مخاطب تان تحقیق کنید این است که قبل از سخنرانی برایشان یک پرسش نامه بفرستید. اگر این امکان وجود ندارد، سعی کنید با میزبان یا شخصی که شما را به سخنرانی دعوت کرده صحبت کنید. آن ها احتمالا شناخت بهتری از جامعه ای که قصد دارید برایشان سخنرانی کنید، دارند.
روش دیگر این است که زود در محل سخنرانی حاضر شوید، با حضار سلام و احوالپرسی کنید و برای شناخت بهترشان از آن ها سوال بپرسید. با این روش شما باید خودتان به صورت خودجوش تغییراتی را ایجاد کنید که ممکن است بعضی از آن ها دقیقه نود انجام شوند.
10 تا از موثرترین بازی های تمرینی فن بیان جهت تقویت سخنوری
2-هدف
در این گام شما باید هدف تان از سخنرانی و آن چیزی که می خواهید دقیقا به مخاطب انتقال بدهید را مشخص کنید. من در سخنرانی هایی شرکت کرده ام که در پایان آن نفهمیدم گوینده قصد داشته چه چیزی را به مخاطب ارائه بدهد زیرا هدف از سخنرانی اصلا مشخص نبود.
در سطح وسیع تر، هدف از سخنرانی اطلاع رسانی، ترغیب یا سرگرم کردن مخاطبان است. خیلی مهم است که بدانید سخنرانی تان در کدام دسته قرار می گیرد. و در سطح محدود تر، باید از خودمان بپرسیم: “قصد داریم شنوندگان از صحبتهایمان چه چیزی برداشت کنند؟”.
وقتی هدف را مشخص کردیم، باید تمام انرژی مان را بر روی رسیدن به آن نقطه متمرکز کنیم.
3-اعتبار و شخصیت (اِتوس)
اِتوس عمدتا یعنی مخاطب را متقاعد کنید که حرفهای تان درست و موثق است و اعتمادش را جلب کنید. خیلی مهم است که از ابتدای سخنرانی این حس اعتماد ایجاد شود، اگر نه پذیرش چیز هایی که می گویید برای مخاطب دشوار خواهد بود.
برای این که بفهمید چقدر اعتبار و اتوس در بین مخاطبان دارید، می توانید از خودتان سوالاتی مثل “چرا باید این سخنرانی خاص را انجام دهم؟” یا “چطور می توانم مخاطب را با محتوای سخنرانی ام متقاعد کنم ؟” را بپرسید. با پاسخی که به ذهنتان می‌آید حتما می فهمید در چه جایگاهی قرار دارید.
پس از به وجود آمدن اتوس، مخاطب احتمالا با دقت بیشتری به شما گوش می دهد و متقاعد می شود.
4-تحقیق
ارائه یک سخنرانی خوب فقط به معنای نطق یا نوشتن یک محتوای خوب نیست ، بلکه باید از صحت و سقم محتوا هم مطمئن شوید. این اطمینان زمانی حاصل می شود که تحقیقات کاملی درباره محتوا انجام داده باشید.
گنجاندن آمار در گفته هایتان و ذکر منابعی که اطلاعات را از آنجا گرفته اید می تواند مفید باشد. علاوه بر این، اگر می خواهید سنگ تمام بگذارید، انجام تحقیقات اولیه در مورد موضوع سخنرانی می تواند به شما در درک و تسلط بر آن موضوع کمک کند. مزیت دیگر این کار اینست که به اتوس و اعتبار حرفهایی که در سخنرانی خواهید زد، فزوده می شود.
10 نکته بسیار مهم برای یک ارائه/سخنرانی تصویری موفق با هر نرم افزاری
نگارش
1-داستانی بودن محتوا
سخنرانی، شیوه های روایی مختلفی دارد. انتخاب یکی از این شیوه ها به ما کمک می کند تا داستان را بسیار موثرتر بیان کنیم و به مخاطبان مان کمک می کند تا اطلاعات بیشتری را به خاطر بسپارند.
انتخاب شیوه روایت مناسب مهم است زیرا به ما کمک می کند نوع ساختاری که باید دنبال کنیم را مشخص کنیم. من چند سبک روایی را معرفی می کنم که می توانید از آن ها الهام بگیرید.
حلقه های تو در تو
در این متد، سه داستان یا حتی بیشتر بیان می شود اما هیچ کدام از آن ها کامل نمی شوند. پس از ارائه خلاصه هر سه داستان، ما حلقه را به صورت معکوس می بندیم، یعنی ابتدا داستان آخر را به پایان می رسانیم و در نهایت به اولی می رسیم.
این روش برای جلب توجه مخاطب جواب می دهد زیرا روانشناسان معتقدند مردم کارهای نیمه تمام و متوقف شده را بهتر از کار هایی که تکمیل شده اند، به خاطر می آورند.
شروع کردن داستان از وسط آن
در این سبک، داستان از داستان شروع می شود و نه از ابتدا. اساسا شما مستقیما اصل مطلب را می گویید و بخش هایی از نحوه رسیدن به آن قسمت را ارائه می دهید. شما با این کار مخاطبان تان را به پرحاشیه ترین قسمت می برید و همین باعث کنجکاوشان می کند که داستان چطور به آنجا رسیده است.
تکنیک نموداری (ایجاد جرقه امید)
در این سبک شما بین آرزو و واقعیت در کش و قوس هستید و شما و نام تجاری تان اطمینان می دهید که فاصله بین شرایط ایده آل و حال حاضر پر و همه چیز بهتر می شود. اساسا پرتویی از امید برای مشکلات زندگی فرد ارائه می دهید. با این جذابیت احساسی، گوینده میل به تغییر را در مخاطبان تقویت می کند.
فرش به عرش
از فرش به عرش رسیدن یک سبک روایی است که در آن قهرمان داستان به دلیل تلاشی که کرده و رنج زیادی که کشیده است در نهایت به موفقیت می رسد. در این روایت امید به افراد تلقین می شود و به آن ها فهمانده می شود که در پس تمام شکست ها و مشکلات پیش رو در زندگی، موفقیت هست.
15 اشتباه ویران کننده در ارائه/سخنرانی های کاری که باید از آن دوری کنید!
2-طرح کلی
طرح کلی یک سخنرانی به مقدمه، بدنه و موخره خوب دسته بندی می شود:
مقدمه: با این که داشتن یک مقدمه خوب اهمیت دارد، اما بخش آغازین سخنرانی باید به طور متمرکز به پیش فرض و موضوع سخنرانی شما که اساسا هسته و دلیل اصلی صحبت تان است، ربط داشته باشد.
بدنه: با این که بزرگترین بخش سخنرانی تان است، اما نباید قسمت اعظم محتوا به این یکی اختصاص پیدا کند. بدنه را تقسیم بندی کنید. ایده های تان را در پیام اصلی سخنرانی تان بگنجانید و هر ایده را به صورت آرام و روان منتقل کنید تا مخاطبان بتوانند آنچه سعی دارید برسانید را درک کنند.
موخره: در این مرحله بسیاری از سخنرانان تازه کار، کم می گذارند. اما شما باید با صدای بلند سخنرانی را به پایان برسانید و از مخاطبان بخواهید کاری انجام بدهند و آن ها را “دعوت به عمل” کنید.
3-انتقال
انتقال یا ترنزیشن در سخنرانی کلمات یا عباراتی هستند که به شما کمک می کنند تا بدون اینکه کلام تان قطع شود، از موضوعی به موضوع دیگر بروید. یک سخنرانی بدون انتقال، برای تماشاگران بی نظم و گیج کننده به نظر می رسد. این مورد انواع مختلفی دارد که در ادامه آنها را معرفی می کنیم.
نقطه مقابل
این نوع انتقال خاص هنگام صحبت در مورد ایده های متناقض به کار برده می شود. معمولا از عباراتی مثل “از طرفی”، “برخلاف آنچه قبلا گفته شد”، هم زمان”، “برعکس” و غیره در این انتقال استفاده می شود.
بیان ایده های مهم
انتقال به منظور بیان ایده های مهم در سخنرانی تان می تواند به برجسته تر شدن آن ایده ها و جلب توجه کمک کند و باعث می شود مخاطب با دقت به حرفهایتان گوش دهد. این انتقال ها ممکن است با مکث قبل از بیان یک جمله مهم جهت افزایش تأثیرگذاری یا حتی کند شدن سرعت حرف زدن تان در حین سخنرانی همراه باشد. طرح سوال قبل از شروع ارائه ایده اصلی هم می تواند به مهم جلوه دادن آن کمک کند.
شماره گذاری مراحل یک فرایند
وقتی در مورد مراحل دستیابی به یک عمل و یا یک روند صحبت می کنید، انتقال به روش شماره گذاری موضوع را برای مخاطب ساده تر می کند. مثلا فرایند را با اولا، دوم، . .. و نهایتا توضیح بدهید.
مثال زدن
وقتی قرار است چیزی را مثال بزنید، برای برقراری جریان سخنرانی می توانید از عبارات انتقالی مثل “مثلا”، “به این نمونه توجه کنید”، “جهت درک بهتر…” و غیره استفاده کنید.
10 تا از بهترین و جدیدترین تمرینات فن بیان جهت تقویت صدا
4-محتوا
محتوا موضوع اصلی سخنرانی است که به سه قسمت آغاز (شروع)، بدنه و پایان (نتیجه) تقسیم می شود.
آغاز
نحوه شروع سخنرانی بسیار مهم است. این همان چیزی است که مخاطب را تحت تأثیر قرار خواهد داد. شما به محض بالا آمدن روی صحنه توسط حضار قضاوت خواهید شد، بنابراین باید سریع توجهشان را جلب کنید.
هیچ راهی وجود ندارد که این مرحله را رد کنید، تنها کاری که باید بکنید این است که برای نوشتن یک شروع خوب وقت بگذارید و روی آن کار کنید.
اکثر سخنرانان با یک داستان یا یک حقیقت جالب توجه شروع می کنند و یا از تماشاگران می خواهند چشمانشان را ببندند و چیزی را تصور کنند.
نکته این است که مقدمه سخنرانی شما لحن آن را تعیین می کند. پس باید طوری باشد که مخاطب را به همان حالتی که می خواهید در آن قرار بگیرد، برساند. هیچ قانون مشخصی در مورد مدت زمان مقدمه ارائه شما وجود ندارد، این بخش می تواند چند خط یا حتی فقط یک جمله باشد.
بدنه
این مرحله قسمت ایده شما است.
اینجاست که متوجه می شوید سخنرانی تان در چه موردی است. باز هم اگر روی ایده های زیادی تمرکز کرده باشید، بدنه به هم ریخته و هضم و تحمل سخنرانی برای مخاطب سخت می شود. بنابراین روی آن ایده ای تمرکز کنید که می خواهید به مخاطب منتقل کنید.
در مورد یک داستان شخصی صحبت کنید، واقعیتهای ثابت شده را مثال بزنید و به داستانی که در سخنرانی روایت می کنید پیچ و تاب داده و از فراز و نشیبهایش بگویید. من دوست دارم از رویکرد بیان-مشکل-حل مسئله استفاده کنم. یعنی من با یک ایده شروع می کنم، سپس به مشکل موجود در آن و در نهایت به راه حل می پردازم.
حتما بخوانید: 15 تا از مهم ترین راههای رسیدن به خودباوری
نتیجه
بهترین نکته برای آخر می ماند!
به یاد داشته باشید مخاطبان تمایلی ندارند خیلی از سخنرانی ها را به خاطر بسپارند.
بنابراین سعی کنید در پایان ایده تان را خلاصه کرده و به مخاطب نوعی راه حل عملی ارائه بدهید. یعنی شما باید راهکاری را به مخاطب نشان بدهید که او بتوانند همین لحظه ( یا حداقل در آینده ای نزدیک ) به کمک آن مشکلی را حل کند.
باز هم این روش برای سخنرانی های مختلف می تواند متفاوت باشد. اما کلا بهتر است که ایده تان را تا انتها تکرار کنید تا ملکه ذهن مخاطب شود و دست خالی از سخنرانی بیرون نرود!
5-ویرایش
پس از نوشتن پیش نویس سخنرانی، باید آن را ویرایش کنید . متن را مرور کرده و هر نوع تکرار یا خطایی که به آن بر می خورید را حذف کنید.
ویرایش بی رحمانه، کلید یک سخنرانی خوب است. هر چیزی که متن را از پیام اصلی نطق تان خارج می کند، باید ویرایش شود. باید مطمئن شوید که محتوایتان شفاف است تا از سردرگمی مخاطب پیشگیری شود.
هنگام ویرایش، هدف باید مختصر کردن کلمه با حذف کلماتی باشد که به جمله معنایی نمی دهند. اگر مفهوم بدون یک یا چند پاراگراف خوب منتقل شود، می توانید آن را حذف کنید. از کلمات کوتاه تر و ساده تر به جای کلمات پیچیده استفاده کنید.
شیوه های مختلف سخنرانی
این شیوه ها عبارتند از:
متد “3 داستانی”
این متد به این معناست که شما سخنرانی تان را با یک مقدمه و با اشاره به ایده اصلی تان شروع کرده و سپس از بدنه برای بیان 3 داستان مختلف که به آن ایده مرتبط هستند، استفاده کنید.
مثلا اگر در مورد اهمیت اعتماد به نفس صحبت می کنید سه داستان در مورد نحوه از دست دادن فرصت ها به دلیل عدم اعتماد به نفس به مخاطبان ارائه دهید. هر داستان می تواند به یک ایده فرعی متفاوت در داخل ایده اصلی هم اشاره کند.
حتما بخوانید: چگونه اعتماد به نفس خود را در کمتر از 10 روز بالا ببریم؟ (جدیدترین تحقیقات دنیا)
البته این بدان معنا نیست که شما در مورد چند موضوع صحبت کنید ، بلکه به این معنا است که شما واقعا روی ایده اصلی تان متمرکز باشید. هر وقت بخواهید از زوایای مختلف به ایده ای منحصر به فرد بپردازید، این نوع سخنرانی خوب جواب می دهد.
رویکرد مشکل – راه حل
این روشی است که من زیاد از آن استفاده می کنم. اساسا این بدان معناست که بدنه سخنرانی تان را با تأکید بر موضوع مورد بحث شروع کنید. طوری آن را مطرح کنید که مخاطب باور کند این موضوع واقعا یک مشکل است!
از داستان خودتان مایه بگذارید و حقایق را بیان کنید. مشکل تان را طوری بازگو کنید که انگار مشکل مخاطب است.
وقتی راه حلی را معرفی می کنید، توضیح بدهید که چطور چه سودی برای شما داشته و چطور می تواند برای مخاطب هم مفید باشد. این کار باعث می شود تا آن ” اقدام به عملی ” که در پایان سخنرانی قرار است به مخاطب محول کنید، مهیا باشد.
این نوع سخنرانی ها زمانی موفق خواهند بود که لازم است مخاطبتان را در مورد موضوعی خاص متقاعد کنید.
قصه قبل از خواب
در این نوع سخنرانی یک داستان کلاسیک دنبال می شود . با یک مقدمه شروع کنید. اینجاست که شیوه زمینه چینی داستان را جذاب تر می کند (سعی کنید از عبارات کلیشه ای “یکی بود یکی نبود” یا “روزی روزگاری” استفاده نکنید).
سپس ایده را به همراه جزئیات مطرح کنید. اینجا جایی است که شما قهرمان و ضد قهرمان را معرفی و پیچش داستانی را مطرح می کنید.
دانلود 21 فیلم کاربردی برای داشتن فن بیان قوی و ارائه سخنرانی عالی
در نهایت هم داستان را با یک پایان خوش به اتمام می رسانید. این نوع سخنرانی ها برای افرادی که مخاطب شان افراد حواس پرت و کم توجهی مثل کودکان هستند ، بسیار مناسب است. با این وجود اگر این متد به درستی انجام شود، می تواند یک سخنرانی عالی برای بزرگسالان هم باشد!
توضیح درباره ایده سخنرانی
در بسیاری از مواقع ممکن است مجبور باشید برای نشان دادن و معرفی یک محصول، ویژگی، سرویس یا ایده سخنرانی کنید.
هنگام انجام این کار فقط به اینکه آن چیز چیست بسنده نکنید. به قول سیمون سینک درباره اینکه چرا درباره آن چیز صحبت می کنید، حرف بزنید. سپس به ” نحوه ” کار و در نهایت ” چیستی ” آن بپردازید.
این کار به شما کمک می کند تا به بهترین و موثرترین شکل درباره چیزی که می خواهید ارائه کنید، توضیح دهید و فقط درباره چیستی اش صحبت نکنید.
روشهای مختلفی برای طراحی یک سخنرانی وجود دارد ، اما واقعا روش درست یا غلطی برای انجام این کار وجود ندارد. تا زمانی که حس می کنید حرفهایتان به سادگی و به آسانی برای مخاطبانتان قابل درک است، دارید خوب پیش می روید.
کلام آخر
توجه به شیوه سخنرانی به منظور درک بهتر موضوع سخنرانی تان توسط مخاطب و همچنین حفظ توجه و علاقه او بسیار مهم است. پیام یک سخنرانی بدون داشتن ساختار مناسب نمی تواند به مخاطب برسد ، زیرا گوینده در این شرایط بیشتر اوقات به اینکه چه موضوعی را باید ارائه دهد فکر می کند و آشفته می شود.
حتما بخوانید: اهمیت زبان بدن در ارائه یک سخنرانی +چطور از آن بصورت موثر استفاده کنیم؟
یک سخنرانی سازمان یافته به گوینده کمک می کند تا آرامشش را حفظ کرده و از موضوع ارائه دور نشود .
منبع1 منبع2 منبع3
