نکاتی در مورد روانشناسی کودک که باید بدانید

چیزهایی در مورد روانشناسی کودک

شکل گیری شخصیت پایه و اصلی افراد از دوران کودکی شکل می گیرد و می توان گفت مهم ترین و تاثیر گذار ترین دوره زندگی افراد ، دوره کودکی است. در این دوره فقط مراقبت و نگهداری های جسمی از کودک کافی نیست. کودک نیاز به مراقبت های روحی نیز دارد ، او باید از لحاظ عاطفی ، شخصیتی و هوشی نیز تقویت شود.روانشناسی کودک

روانشناسی کودک

اهمیت روان شناسی کودک

روان شناسی کودک اهمیت خود را از کودک می گیرد، چرا که دوران کودکی انسان اهمیت فوق العاده ای دارد. شاید نگاهی بهدوران کودکی انسان و توانائیهای نوزاد انسان در مقایسه با سایر موجودات اهمیت این دوران را آشکارتر سازد. نوزاد انسان در میان سایر موجودات عالم طولانی ترین زمان را نیاز دارد که قابلیت ها و توانائیهای خود را پرورش و آشکار سازد. در واقع انسان حدود 18 سال اول زندگی خود را در حال رشد و تکامل در ابعاد مختلف است و این زمان طولانی و با اهمیتی در زندگی انسان است.
از طرف دیگر ، نوزاد انسان با کمترین توانایی ها و امکانات (نظیر بازتابها) به دنیا می آید و به مراقبت زیاد و شدیدی نسبت به سایر موجودات نیاز دارد (برای مثال در نظر بگیرید که چگونه گوساله گاو پس از به دنیا آمدن روی پای خود می ایستد، ولی نوزاد انسان حتی نمی تواند سر خود را راست نگه دارد). ابن مراقبت توسط پدر و مادر در وهله اول و توسط اطرافیان و جامعه در وهله دوم اعمال می شود، ولی این مراقبت بدون آگاهی ، دانش و آموزش شیوه های فرزند پروری صحیح امکان ندارد و اهمیت روان شناسی کودک نیز از این دو موضوع (زمان طولانی رشد کودکی و شیوه های صحیح فرزند پروری) ناشی می شود.

 

روانشناسی کودک

اهمیت و اهداف روانشناسی کودکان

 

اهداف روان شناسی کودک

روان شناسی کودک به عنوان یکی از زیر مجموعه های «روان شناسی رشد» با هدف نگاه دقیق و علمی به کودک و نیازهای او و یافتن شیوه های صحیح پرورشی و آموزشی کودک از اولین سالهای تاسیس روان شناسی علمی مورد توجه بوده است. (البته موضوع کودک و مسائل مربوط به او همیشه مورد توجه بوده است). در طول این سالها روان شناسان زیادی نظیر ژان پیاژه (Jean Piaget) ، استانلی هال (Stanley Hall) به مطالعه و تحقیق در مورد جنبه های مختلف رشد کودک پرداخته اند.

 

موضوعات مورد مطالعه در روان شناسی کودک

مطالعه در مورد جنبه های مختلف رشد کودک

رشد یک فرایند چند بعدی است. این رشد شامل رشد جسمی ، رشد زبانی ، رشد عاطفی ، رشد شناختی (Cognitive Development) ، رشد اجتماعی ، رشد اخلاقی و رشد شخصیتی است و توجه به مطالعه در مورد تمام این جنبه ها یکی از اهداف روان شناسی رشد است. اهمیت این توجه به تمام ابعاد رشدی باعث آگاهی و شناختی متعادل و چند بعدی در مورد کودک می شود و والدین و سایر افراد مرتبط با کودک را در درک و رفتار صحیح با کودک یاری می نماید.

 

مطالعه در مورد نیازهای کودک در سنین مختلف

کودکان دارای نیازهای (Needs) متعددی هستند و در سنین مختلف یکی یا چند مورد از این نیازها در مقایسه با سایر نیاز در اولویت می باشد. برای مثال ، در مرحله نوزادی (صفر تا دو سالگی) نیازهای جسمانی در اولویت قرار دارد. در حالیکه در دوران نوجوانی (سنین بعد از 12 سالگی) نیاز به استقلال فردی در اولویت می باشد.

 

مطالعه در مورد شیوه های صحیح فرزند پروری

شیوه های صحیح فرزند پروری ، نحوه تعامل و روابط مناسب با فرزندان از مهمترین موضوعات برای روان شناسان کودک می باشد. بیشتر پدر و مادرها فرزند پروری را کاری ساده تلقی می کنند و بر این باور هستند که هر کسی می تواند از عهده این امر برآید. (البته این دیدگاه بیشتر در والدین بدون فرزند دیده می شود) اما فرزند پروری نیاز به آگاهی و آشنایی با نحوه عملکرد و اصول آن دارد و تحقیقات حوزه روان شناسی کودک اصول و روشهای متعددی را متناسب با سنین مختلف یافته است.

 

روانشناسی کودک

اهمیت و اهداف روانشناسی کودکان

 

مطالعه در مورد مقابله با برخی مشکلات رفتاری _ روانی دوران کودکی

کودکان نیز همچون بزرگسالان دچار آشفتگی های روانی _ رفتاری می شوند و این مسئله باعث تحقیقات و مطالعات دامنه داری در زمینه انواع این آشفتگی ها و تفاوت آنها با آشفتگیهای رفتاری _ روانی بزرگسالان و همچنین شیوه های درمانی این آشفتگیها شده است. برخی ار این مشکلات و آشفتگیهای رفتاری _ روانی کودکان عبارتند از:اتیسم (Otism) ، اختلالات یادگیری ، اختلالات توجه ، اختلالات دفعی ، ناخن جویدن و … .

منبع : نمناک

پلک زدن شایع‌ترین اختلال حرکتی کودکان است

اختلالات تیک در کودکان را می توان درمان کرد اما پس از مدتی این تیک های عصبی باز می گردد تیک ها ممکن است به صورت حرکتی و صوتی باشند تیک های حرکتی را موتور تیکی گویند که به صورت حرکات ملایم است برخی از تیک ها در دوران کودکی موقت هستند و بعد از مدتی از بین می روند در ادامه مطلب از پرشین ویاختلال حرکتی کودکان و اختلالات روانی خواهیم پرداخت

اختلال حرکتی کودکان

یک فوق تخصص اعصاب کودکان گفت: پلک زدن شایع‌ترین تیک در کودکان است و تیک شایع‌ترین اختلال حرکتی در کودکان محسوب می‌شود. دکتر محمودرضا اشرفی، فوق تخصص اعصاب کودکان و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت وگو با ایسنا توضیح داد: در بین تیک‌ها (اختلالات حرکتی) ابتدا پلک زدن و بعد از آن حرکات شانه و حرکت‌های ناگهانی سر و گردن شایع‌تر هستند و البته تیک‌های صوتی را نباید فراموش کرد که گاهی شدید و ناراحت کننده است. وی درمورد تیک‌های صوتی افزود: این تیکها صدایی شبیه خس خس و سرفه و یا سینه صاف کردن همراه است. تیک صوتی گاهاً با بیماری آسم و حساسیت اشتباه گرفته می‌شود و حتی ممکن است فرد تحت درمان قرار گیرد و بعد مشخص شود مشکل تیک بوده است.

کودکانی که دچار اختلالات تیک هستند باید در مراحل اولیه تحت درمان قرار گیرند

این فوق تخصص اعصاب کودکان، اضطراب و استرس را از دلایل عمده تیک دانست و گفت: در بعضی مواقع مانندتیک‌های مزمن زمینه‌های ژنتیکی نیز موثر است. وی تصریح کرد: تیک‌های مزمن معلولیت زا نیست اما باعث آزار و اذیت فرد و خانواده می‌شود و در نتیجه ممکن است باعث اضطراب، وسواس و بیش فعالی در کودکان شود.

دکتر اشرفی با اشاره به این مطلب که یکی از نکات مهم در درمان این کودکان صبر و بردباری والدین است، گفت: والدین نباید در برابر اختلالات حرکتی کودک وسواس نشان دهند؛ چرا که رفتارهای غلط والدین می تواند ایجاداسترس و اضطراب کند و در نتیجه تشدید کننده تیک باشد. وی در پایان با ذکر این نکته که متخصصان اعصاب تیک‌های طولانی مدت و بالای ۶ ماه را درمان می کنند، گفت: با این شرایط و با وجود شکایت‌های والدین و همسالان از اختلالات حرکتی کودک از داروهایی کم عارضه مانند پی موزاید استفاده می شود.

بیشتر بدانید از علائم اختلال تیک چیست؟

وی در خصوص علایم اختلال تیک، افزود: شایع‌ترین اختلال تیک که به آن “اختلال تیک موقت” گفته می‌شود برخی از کودکان را در سنین اوایل دبستان درگیر می‌کند که حتی معلم و سایرین ممکن است متوجه شوند که کودک زمانی که تحت استرس است تیک‌هایی دارد، این تیک گاهی خود به خود بهبود پیدا می‌کند و نیاز به درمان ندارد.

این روانشناس کودک تشریح کرد: در برخی از کودکان اختلال تیک با اضطراب و افسردگی شدت پیدا می‌کند، شرایط محیطی تاثیر بسیاری در روند این بیماری دارد؛ بعضی از این تیک‌ها ممکن است بهبود پیدا نکند که به آن‌ها تیک‌های مزمن یا تیک‌های ادامه‌دار گفته می‌شود؛ این اختلال در کمتر از ۱ درصد در کودکان دیده می‌شود.

سندروم توره چیست؟ زاهد درباره سندرم توره بیان کرد: سندرم توره مجموعه‌ای از تیک‌های صوتی و حرکتی همزمان به صورت پیچیده و در قسمت‌های مختلف بدن به صورت تیک‌های صوتی متعدد با شدت بیش‌تری قابل مشاهده است،  ممکن است کودکانی که دچار سندرم توره و اختلال تیک هستند اختلال حرکتی کودکان تا بزرگسالی به این بیماری دچار باشند، ا از سوی دیگر احتمال همراه شدن این اختلال با اختلالات دیگر مانند اختلالات عصبی – تکاملی دیگری مانند  اختلال حرکتی کودکان پیش‌فعالی، نقص توجه یا  اختلال وسواس وجود دارد.

آیا تیک بیماری است؟ وی گفت: گاهی ممکن است شدت بیماری در  افرادی که به اختلال تیک مبتلا هستند به حدی باشد که بطور واضح در نوشتار، گفتار، حرکات و حتی عملکرد آن‌ها دیده شود و کودکان به همین دلیل مورد تنبیه خانواده و معلمان  قرار گیرد و اعتماد به نفس خود را به شدت از دست دهد و دچار گرفتاری‌های روانپزشکی دیگری شود.

با تشکر

تیم نقاشیا