یادگیری معکوس چیست؟ روش انجام آن و 5 نکته کاربردی
https://honarfardi.com/wp-content/uploads/2021/06/word-image-96.jpeg
کلاس درس معکوس (flipped classroom) در حقیقت روشی ست که فعالیت های کلاسی و تکالیف را وارونه یا معکوس میکند. به این صورت که دانش آموزها ابتدا مطالب تازه را در خانه و از طریق ویدیو دریافت می کنند و سپس از زمان کلاس، برای گفتگو در مورد اطلاعات جدید، حل تمرین ها وعملی کردن آموزش ها استفاده می نمایند.
ایده ی این آموزش در سال 2007 شکل گرفت و منشآ آن دو معلم شیمی با نام های جاناتان برگمن و آرون سمز بودند که در دبیرستانی در کلرادو مشغول کار بودند. غیبت های مکرر دانش آموزان در کلاس درس به دلایل مختلفی مانند بیماری، توجه آنها را به خود جلب کرد و آنها را به فکر چاره ای انداخت.
یادگیری مشاهده ای چیست؟
این دو نفر برای کمک به دانش آموزان غایب، تصمیم گرفتند که ویدئوهای کلاس درس خود را ضبط و توزیع کنند. در همین زمان بود که بطور رسمی اصطلاح کلاس درس معکوس، به عنوان رویکردی جدید در آموزش و یادگیری پدیدار شد.
جاناتان و آرون متوجه شدند که این رویکرد، به معلمان کمک می کند تا توجه بیشتری به نیازهای فردی هر دانش آموز داشته باشند.
رویکرد آموزش معکوس بسیار عالی است چون به دانش آموزان اجازه می دهد به همه ی محتواهایی که بوسیله ی معلم ها فراهم شده، دسترسی داشته باشند و مهمترین مزیت آن این است که هیچ یک از دانش آموزان از فرایند یادگیری عقب نمی افتند.
همچنین با استفاده از این روش دانش آموزان با توانایی های مختلف، این فرصت را دارند تا در زمان مناسب محتوای آموزشی و ویدئویی را هر چند بار که لازم است تماشا کنند (در حالیکه اینکار در کلاس های درسی مرسوم امکان پذیر نیست). بنابراین محدودیت زمانی وجود ندارد و دانش آموزان می توانند چندین بار یک موضوع خاص را بشنوند و یاد بگیرند.
کلاس درس معکوس چیست؟
کلاس درس معکوس (flipped classroom) یک مدل آموزشی است که دانش آموزان محتوای آموزشی را در خانه و از طریق ویدئوهای آموزشی آنلاین و یا بصورت آفلاین یاد می گیرند، و معلم در کلاس درس به رفع ایرادت و پاسخ به سوال های دانش آموزان و صحبت با آنها می پردازد. در این رویکرد آموزشی، آموزش مستقیم از فضای یادگیری گروهی به فضای یادگیری فردی منتقل می شود. پس از آن کلاس درس، به یک محیط یادگیری پویا و تعاملی تبدیل می شود و معلم دانش آموزان را برای استفاده از مفاهیم و درگیر کردن خلاقانه با موضوع، راهنمایی می کند.
دانش آموزان بازیگر اصلی این روش هستند چون فعالیت های مشارکتی را در جلسه های یادگیری تعاملی و زمانیکه معلم فقط یک مشاهده گر و کمک کننده است، انجام می دهند.
به این ترتیب معلمان زمان بیشتری برای توجه فردی به دانش آموزان دارند و این باعث ایجاد محیط یادگیری مشارکتی در کلاس درس می گردد. بنابراین خانواده، معلمان و مدرسه، در این فرایند یادگیری مشارکت دارند. در ادامه ی این مطلب با دیگر مزایای آن روش آموزشی آشنا می شوید.
چهار ستون کلاس معکوس (F-L-I-P)
برای بدست آوردن بیشترین دستاورد از مدل یادگیری معکوس، لازم است چهار ستون این رویکرد را بشناسید.
1- محیط یادگیری انعطاف پذیر (F)
معلمان می توانند محیط فیزیکی کلاس را برای سازماندهی انعطاف پذیر تغییر دهند. بعنوان مثال می توانند میز و نیمکت های کلاس را بصورت ثابت یا مدور بچینند تا امکان فعالیت های فردی و گروهی فراهم شود. این گزینه به دانشجویان و دانش آموزان کمک می کند تا محل یادگیری را خودشان انتخاب کنند.
نحوه یادگیری دانش آموزان و زمانی که برای تسلط بر یک موضوع نیاز دارند، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. علاوه بر محیط فیزیکی، زمانبندی دروس هم باید انعطاف پذیر باشد تا دانش آموزان بتوانند کاملا یک موضوع را بررسی کنند و با سرعت خود آن را درک نمایند.
2- فرهنگ یادگیری (L)
کلاس معکوس به جای یادگیری سنتی (معلم محور)، دانش آموزان را در مرکز آموزش قرار می دهد. در این روش دانش آموزان سرعت و سبک یادگیری را هدایت کرده و معلمان نقش راهنمای جانبی را بر عهده دارند. معلمان با کمک تجربیات خود به دانش آموزان کمک می کنند و آنها را در طی مجموعه تمریناتی که برای کاربرد اطلاعات جدید لازم دارند، هدایت می نمایند.
برای تقویت مغز خود این 100 کار را انجام دهید
3- محتوای خودخواسته (I)
در یادگیری معکوس، معلمان همیشه بدنبال جستجوی راه هایی برای بیشینه کردن زمان کلاس خود هستند تا دانش آموزان بتوانند فعالانه در یادگیری و تمرین عملی مشارکت داشته باشند. در این رویکرد دروسی که به چنین مدلی جواب می دهند، در اولویت قرار گیرند و راه هایی شناسایی می شود که فراگیران را تشویق به انجام کار مستقل کند. مربیان از دروس ویدئویی استفاده می کنند تا محتوا را در اختیار دانش آموزان قرار دهند.
4- مدرس حرفه ای (P)
مدرس حرفه ای هم در مدل یادگیری معکوس، ضروری است. در این مدل یادگیری، معلمان باید پیوسته بر دانش آموزان خود نظارت داشته باشند تا بفهمند که دانش آموزان در چه مباحثی نیاز به کمک دارند. مدرسان باید پاسخگو و منعطف باشند چون این روش تدریس، بسیار فعال است و نیاز به مهارت تعلیمی بالایی دارد. اگرچه در این روش، آموزش از راه دور صورت می گیرد اما معلمان باید بهترین تدریس خود را ارائه دهند تا بتوانند دانش آموزان موفقی پرورش دهند.
هدف از برگزاری کلاس درس معکوس چیست؟
هدف از این رویکرد آموزشی این است که معلم بتواند با سبک های مختلف یادگیری سازگار شود و در عین حال هیچ یک از دانش آموزان از فرایند یادگیری عقب نمی افتند. دانش آموزان فعالیت های مشارکتی را در جلسه های یادگیری تعاملی و در حالی که معلم فقط مشاهده گر و کمک کننده است، انجام می دهند. بنابراین معلم ها زمان بیشتری برای توجه فردی به دانش آموزان دارند و همین امر باعث ایجاد محیط مشارکتی در کلاس می شود.
آموزش معکوس موجب آزاد شدن وقت کلاس می شود. وقت کلاس بجای توضیح دادن مبانی درس توسط معلم، به مفاهیم پیچیده، بحث های گروهی، تمرین و کاربردهای تعاملی اختصاص داده می شود. معلم ها در طول کلاس، دانش آموزان را راهنمایی می کنند تا آنچه را که در خانه آموخته اند، در سطح عمیق تری تجزیه و تحلیل کنند و از آنها استفاده نمایند.
20 روش/ترفند علمی یادگیری سریعتر دروس
مزایای کلاس درس معکوس چیست؟
دانش آموز کنترل بیشتری بر یادگیری خود دارد. آنها فیلم های آموزشی کوتاه را با سرعت دلخواه شان تماشا می کنند و می توانند آنها را به دفعات مورد نیاز به عقب برگردانند.
دانش آموزان اعتماد به نفس بیشتری پیدا می کنند. آنها بدون خجالت کشیدن از همکلاسی های خود و بدون هیچ محدودیتی، وقت کافی برای مرور و تمرین محتوای درسی پیدا می کنند. همچنین ترس از عقب افتادن از درس کاهش می یابد.
وقت آزاد در کلاس درس افزایش میابد و تعامل میان معلم و دانش آموز، بیشتر می شود.
یادگیری هر دانش آموز با سرعت فردی خود اتقاق می افتد. به این ترتیب دانش آموازن بر اساس نیازها و سرعت یادگیری خود، مطالب درسی را می آموزند.
یادگیری دانش آموزان از طریق بحث های کلاسی، مشارکت و انجام پروژه های درسی در کلاس ارتقا می یابد.
کلاس درس معکوس موجب تقویت اعتماد بنفس و عزت نفس دانش آموزان می شود.
ویدئوهای آنلاین به دانش آموزانی که به دلیل بیماری، مصدومیت یا موارد اضطراری نمی توانند در کلاس درس شرکت کنند امکان می دهد تا به راحتی درس های عقب افتاده خود را جبران کنند. در صورت غیبت یا بیماری معلمان نیز دانش آموزان می توانند با ویدیوهایی که بصورت آنلاین منتشر می شود، به یادگیری دروس ادامه دهند.
والدین در مورد چیزهایی که فرزندانشان می آموزند، کیفیت سخنرانی ها و نحوه عملکرد دانش آموزان، آگاهی بیشتری پیدا می کنند.
با استفاده از این تکنیک، دانش آموزان تکالیف خود را جلوی چشمان معلم انجام می دهند و به این ترتیب آنها می توانند از راهنمایی های معلم خود استفاده کنند.
روش راه اندازی یک کلاس درس معکوس بصورت گام به گام
راه اندازی یک کلاس درس معکوس براساس دو مولفه ی آموزش های ویدئویی دانش آموزان و فعالیت های یادگیری در مدرسه است. اگر شما هم آماده استفاده از این مدل هستید، مراحل زیر را دنبال کنید:
مرحله 1: کلیپ ها و ویدیوهای خود را آماده کنید
اولین گام این است که یک سرویس میزبان انتخاب کنید و فناوری که می تواند بیشترین کمک را به شما بکند، انتخاب کنید. معلمان باید به دانش آموزان بگویند که کجا، چه زمانی و چگونه می توانند به فیلم ها دسترسی پیدا کنند. آنها همچنین باید دانش آموزان را در مورد چگونگی تماشای مطالب ویدئویی، نوت برداری و نحوه ارسال سوالات و مشکلاتی که دارند، آموزش دهند.
پس از آن شروع به گرفتن فیلم ها و کلیپ های آموزشی خود کنید. سعی کنید از ترفندهایی استفاده کنید که ویدیوهای شما را کوتاه، جذاب و سرگرم کننده می کند.
تندخوانی چیست؟ ۳ گام برای یادگیری تندخوانی
مرحله 2: فیلم ها را را ارسال کنید و از دانش آموزان بخواهید که آنها را مشاهده کنند
دانش آموزان محتوای ویدئویی را خارج از محیط کلاس و معمولاً در خانه های خود مشاهده می کنند. شما باید قبل از شروع کلاس حضوری، ویدئوها را ارسال کنید و از دانش آموزان بخواهید آنها را ببینند. ارسال فیلم ها یکی دو روز قبل از برگزاری کلاس مناسب است چون به دانش آموزان فرصت کافی می دهد تا در مورد موضوع تعمق کنند و مطالب را به ذهن خود بسپارند.
فیلم ها و آموزش های ویدیویی ارسال شده، نباید بیشتر از 15 دقیقه باشند. مربیان می توانند خود فیلم ها را ایجاد و بارگذاری کنند یا از بسترهای آموزشی خارجی استفاده کنند.
مرحله 3: دانش آموزان خود را ارزیابی کنید
معلمان باید قبل از اینکه به سراغ مطالب بعدی بروند، میزان درک، یادگیری و تسلط دانش آموزان بر درس را ارزیابی کنند. این مرحله را می توان در ابتدای کلاس درس انجام داد. معلمان می توانند بلافاصله پس از تماشای فیلم ها، با استفاده از تمرین های درسی یا بحث های آنلاین با دانش آموزان ارتباط برقرار کنند. برای سرعت بخشیدن به کار خود می توانید از طرح سوالات چهارگزینه ای نیز استفاده کنید.
معلم ها با ارزیابی دانش آموزان می توانند تمرینات کلاس را با توجه به میزان درک دانش آموزان از محتوای درس تنظیم کنند. این ارزیابی همچنین به دانش آموزان هم نشان می دهد که چقدر مطالب را درک کرده اند و چه بخشی را باید مرور کنند.
مرحله 4: تمرین های کلاس درس را آغاز کنید
در مرحله ی آخر، دانش آموزان در کلاس ها به حل تمرینات آموزشی می پردازند و معلمان نیز آنها را راهنمایی می کنند و به سوالات شان پاسخ می دهند. فعالیت در کلاس ممکن است شامل همکاری، تعامل دانش آموزان با هم و تعامل دانش آموز و معلم باشد.
3 گام ضروری برای تقویت حافظه بلند مدت
5 نکته ای که باید در مورد کلاس های معکوس بخاطر داشته باشید
رفع ابهامات را فراموش نکنید: با برگزاری جلسات پرسش و پاسخ، به دانش آموزان فرصت رفع اشکالات و ابهامات خود را بدهید. برای اینکار می توانید گروه هایی تشکیل دهید تا تعامل و همکاری دانش آموزان با هم دوچندان شود.
فعال باشید و دانش آموزان را نیز به داشتن فعالیت بیشتر ترغیب کنید: برای مشارکت دادن دانش آموزان در یادگیری مطالب جدید، آنها را به فعالیت بیشتر ترغیب کنید. برای اینکار می توانید گروه های مختلفی ایجاد کنید و با ایجاد فضای رقابتی بین دانش آموزان، آنها را فعال نگه دارید.
از فناوری های مناسب و در دسترس استفاده کنید: برگزاری کلاس های معکوس بدون بکار بردن فناوری مناسب، امکانپذیر نیست. اپلیکیشن های زیادی وجود دارد که می توانید از آنها استفاده کنید. برای اینکار نظر دانش آموزان را نیز در نظر بگیرید و به خواسته های آنها توجه کنید.
به بازدهی کلاس خود توجه ویژه داشته باشید: هر بار که دانش آموزان ویدئویی را تماشا می کنند و مطالب جدیدی می آموزند، فعالیت هایی انجام دهید تا دانش آموزان را به قلب مسئله وارد کنید. برای هر دانش آموز نقشی در نظر بگیرید و از آنها بخواهید که برای بحث و گفتگو در مقابل هم قرار بگیرند. اینکار موجب تفکر عمیق دانش آموزان و تجربه کردن دیدگاه های جدید می شود.
زمان و مکان مناسبی برای آموزش در نظر بگیرید: توجه کنید که یادگیری در کجا و چه زمانی اتفاق می افتد. سعی کنید زمان مناسبی برای ارسال ویدیوها در نظر بگیرید و از گرفتن ویدیوهای طولانی مدت چند ساعته و خسته کننده، اجتناب کنید. این به شما کمک می کند تا در مورد اطمینان از یادگیری، ارزیابی صحیحی داشته باشید و به دانش آموزان در یادگیری عمیق تر دروس کمک کنید.
کلاس درس معکوس، یکی از روش هایی ست که معلمان را به سمت آموزش بهتر و موثرتر سوق می دهد. برای تاثیر بیشتر این روش آموزشی، از راهکارهای ارایه شده در این مطلب استفاده کنید و شاهد یادگیری موثرتر و عمیق تر دانش آموزان تان باشید.
16 راه افزایش تمرکز حواس برای درس خواندن موثر