تشخیص پا پرانتزی و 3 علت اصلی آن که باید بدانید
تشخیص پا پرانتزی و 3 علت اصلی آن که باید بدانید
پای پرانتزی (به انگلیسی bowlegs) نام نوعی ناهنجاری در زانو است که هر کسی در هر سنی می تواند به آن دچار شود؛ ولی به طور کلی این عارضه بین کودکان و نوجوانان شایعتر است. به این بیماری، پاکمانی، ژنو واروم (genu varum) و بدشکلی واروس هم گفته می شود. درمان پای پرانتزی به عوامل مختلفی مثل سن بیمار، مرحله بیماری، شدت تغییر شکل استخوان و موارد دیگر بستگی دارد. (از 3 منبع معتبر برای این مطلب کمک گرفته ایم منبع1 منبع2 منبع3)
پای پرانتزی چیست؟
پا کمانی یا پای پرانتزی اختلالیست که در آن حالت زانوهای فرد حتی زمانی که پاهایش را به هم می چسباند به سمت بیرون قوس پیدا می کنند و به شکل پرانتز در می آیند.
بهترین روش از بین بردن پف زیر چشم (کرم+متد طبیعی)
با توجه به موقعیت جنین در رحم مادر قبل از تولد، خیلی از نوزادان با پای پرانتزی به دنیا می آیند. وقتی کودکان نوپا شروع به ایستادن و راه رفتن می کنند، کم کم از این حالت پای پرانتزی خارج می شوند و پاهایشان فرم عادی به خودش می گیرد. برای همین پای پرانتزی در بچه های زیر دو سال رایج است و به این شکل از خمیدگی پاها در کودکان ژنوواروم فیزیولوژیک یا پا پرانتزی فیزیولوژیک می گویند.
معمولا وقتی بچه ها به سن 3 تا 4 سالگی می رسند حالت پرانتزی پاهایشان اصلاح می شود و به شکل طبیعی در می آید. اما اگر کودک شما سه یا چهار ساله است و هنوز هم دچار پای پرانتزی است، باید توسط متخصص ارتوپد معاینه شود.
علائم پای پرانتزی چیست؟
شایعترین و مشخص ترین علامت این اختلال خمیده شدن پاها است.
معمولا بیمارانی که پای پرانتزی دارند نمی توانند به حالت طبیعی و عادی راه بروند.
خمیدگی مداوم زانوها در دوران نوجوانی به خاطر وارد کردن کشش غیر طبیعی روی مفاصل باعث ناراحتی و درد در ناحیه لگن، زانو یا مچ پا می شود.
بی ثباتی و نااستوری موقع راه رفتن در میان نوجوانان مبتلا به این بیماری شایع است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
والدین کودک باید در مراحل اولیه چرخه رشد او به پزشک مراجعه کنند تا ببینند آیا فرزندشان پتانسیل ابتلا به ناهنجاری استخوان پا را دارد یا نه. در موارد زیر نیز حتما باید به متخصص ارتوپدی مراجعه کرد:
اگر زاویه بین استخوان ران و ساق پای کودک به صورت غیر طبیعی کج و خمیده شده است.
اگر زاویه یکی از پاها به مراتب بیشتر یا کمتر از پای دیگر است.
اکیدا توصیه می کنیم که اگر پرانتزی بودن پاهای فرزندتان تا بعد از سن 3 سالگی به همان صورت باقی ماند حتما به متخصص ارتوپدی مراجعه نمایید.
بهترین روشهای از بین بردن سیاهی زیر بغل
چه عواملی باعث بروز پای پرانتزی می شوند؟
پای پرانتزی به دلایل مختلفی از جمله بیماری بلونت، شکستگی هایی که به اندازه کافی خوب نشده اند، کمبود ویتامین و مسمومیت با سرب ایجاد می شود. 3 دلیل مهم این بیماری شامل موارد زیر می شوند:
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
1- بیماری بلونت (Blount)
بیماری بلونت اختلالیست که هم در کودکان نوپا و هم در نوجوانان بروز می کند. این ناهنجاری ناشی از اختلال در صفحات رشد اطراف زانو است و باعث می شود صفحه رشد داخل زانو به کندی رشد کند یا ساخت استخوان جدید متوقف شود. به این ترتیب صفحه رشد بیرونی زانو به رشد خودش ادامه می دهد و زانو حالت پرانتزی پیدا می کند.
2- راشیتیسم (Rickets)
راشیتیسم نام نوعی بیماری استخوانی است که باعث پرانتزی شدن پاها و بروز سایر ناهنجاریها در کودکان می شود. کمبود کلسیم، فسفر و ویتامین D دلایل ایجاد راشیتیسم در کودکان هستند.
راشیتیسم تغذیه ای در کشورهای توسعه یافته نادر است، چون خیلی از غذاها و مخصوصا محصولات لبنی در این کشورها با ویتامین D غنی شده اند. به جز راشیتیسم ناشی از کمبود ویتامین، نوع دیگری از راشیتیسم هم وجود دارد که ناشی از یک نقص ژنتیکی است. این نقص مانع از جذب مناسب ویتامین D در بدن فرد می شود.
3- ژنو واروم فیزیولوژیک (Physiologic Genu Varum)
همانطور که قبلا هم اشاره کردیم، پرانتزی بودن زانوها در کودکان زیر دو سال طبیعی است و به آن ژنو واروم فیزیولوژیک گفته می شود. معمولا بچه های مبتلا به این نوع پای پرانتزی سن 18 ماهگی علائم بهبودی را نشان می دهند و وقتی به سن 3 یا 4 سالگی می رسند پرانتری بودن پاهایشان به طور کامل اصلاح می شود.
چه عواملی خطر ابتلا به پای پرانتزی را بیشتر می کنند؟
مشکلات اسکلتی، عفونت ها و تومورها با ایجاد اختلال در رشد پا، خطر ابتلای فرد به زانوی پرانتزی را افزایش می دهند. آرتریت هم یکی دیگر از دلایل تشدید کننده پای پرانتزی است که داخل زانو را بیشتر از بیرون آن تحت تاثیر قرار می دهد. شکستگی های استخوانی که درست بهبود پیدا نکرده اند هم احتمال ابتلای فرد به زانوی پرانتزی را بیشتر می کنند.
روشهای درمان پای پرانتزی چه هستند؟
اگر علت بروز پای پرانتزی بیماری راشیتیسم باشد از مکمل های ویتامین D و رژیم غذایی غنی از ویتامین D برای درمان این اختلال استفاده می شود. برای نوزادان مبتلا به بیماری بلونت نیز از بریسها و آتلهای مخصوص برای تحریک یا هدایت پاها به حالت صاف تر استفاده می کنند؛ اما اگر مشکل پای پرانتزی نوزاد تا سن 4 سالگی حل نشد، جراحی پا توصیه می شود.
تنها گزینه درمانی برای افراد بزرگسال مبتلا به پای پرانتزی هم جراحی است. اغلب اوقات نیز برای بازیابی دامنه کامل حرکت و قدرت در پاها، فرد باید تحت فیزیوتراپی هم قرار بگیرد.
7 روش طبیعی از بین رفتن سیاهی قوزک پا (و 2 پماد موثر)
دو نوع جراحی برای درمان پای پرانتزی وجود دارد:
1- رشد هدایت یافته (Guided growth): در این جراحی ساده سرپایی، یک صفحه یا چند پیچ و یا فقط یک پیچ کوچک در صفحه رشد قرار داده می شود تا صفحات رشد را به هم متصل کند. به این ترتیب به مرور زمان پا به سمت مخالف رشد می کند و صاف می شود.
2- استئوتومی (Osteotomy): روش جراحی استئوتومی پیچیده تر از روش قبلی است و در آن برای صاف کردن استخوان کج شده آن را تقسیم و جابجا می کنند. بعد استخوان با یک صفحه و پیچ به سمت داخل و یا از خارج با یک قاب در جایش محکم می شود. این نوع روش جراحی برای بیمارانی که پاهایشان به اندازه کافی رشد ندارد که روش جراحی رشد هدایت شده در آنها با موفق انجام شود، ضروری است.
برای پیشگیری از ابتلا به پای پرانتزی چه باید کرد؟
هیچ راه و روش خاصی برای جلوگیری از ابتلا به پای پرانتزی وجود ندارد؛ اما با این حال می شود از بروز برخی بیماریها که باعث این اختلال می شوند و قابل جلوگیری هستند مثل راشیتیسم پیشگیری کرد. حتما مطمئن شوید که کودکتان در رژیم غذایی اش به اندازه کافی ویتامین D دریافت می کند و در معرض نور خورشید قرار می گیرد. به این ترتیب می توانید جلوی ابتلای او به راشیتیسم (به عنوان یکی از دلایل پای پرانتزی) را بگیرید.
حتما یاد بگیرید: 8 تا از بهترین حرکات گرم کننده ورزشی
اگر کودکتان بالای 2 سال سن دارد و هنوز پاهایش حالت پرانتزی دارند حتما باید به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زود هنگام پای پرانتزی به شما و فرزندتان کمک می کند تا بهتر و بیشتر این اختلال را مدیریت کنید و شانستان را برای درمان هم افزایش می دهد.
سوالات رایج
1- آیا پای پرانتزی باعث کجی زانو می شود؟
احتمال اینکه نوزادان مبتلا به پای پرانتزی در سنین بالاتر دچار کجی زانو شوند بیشتر است؛ اما وقتی کودک به سن 9 سالگی می رسد به طور معمولی این کجی زانو هم باید خودبخود برطرف شود.
2- چطور می توان پای پرانتزی را تشخیص داد؟
پزشکان با معاینه فیزیکی و اشعه ایکس و تعیین وضعیت استخوان ها و مفاصل پرانتزی بودن پاهای فرد را تشخیص می دهند. برای تشخیص درجه خمیدگی غیرعادی پاها نیز از وسیله ای به نام گونیومتر (goniometer) استفاده می شود.
بهترین حرکات ورزشی برای چاق شدن ساق پا
